Γιάννης Τσαρούχης: Η ζωγραφική και η εποχή του

“Όταν -μετά από περιπέτειες και μια δραματική αλλαγή καριέρας, που από
το Χορό και το Μπαλέτο με οδήγησε στην Αρχαιολογία και τα Εικαστικά-
αποφάσισα να κάνω μια διατριβή για την ελληνική ζωγραφική, το θέμα
ήταν για μένα προφανές. Θα έγραφα για τον Τσαρούχη, που πάντοτε
θαύμαζα και που, επιπλέον, ως παιδικός φίλος του θείου μου, του
ζωγράφου Γιώργου Μαυροΐδη, είχε ζωγραφίσει τη μητέρα μου, την Αλεξάνδρα,
το 1936, χρονιά σημαδιακή για την ελληνική ιστορία αλλά και για την
ίδια τη μητέρα μου, που από δεσποινίς Μαυροΐδη έγινε κυρία Ιωάννη
Φλώρου. Το πορτρέτο αυτό της μητέρας μου, που αποτελεί την πλέον
αντιπροσωπευτική “εικόνα” που έχω από αυτήν, αλλά και ένα από τα
σημαντικά γυναικεία πορτρέτα του Τσαρούχη, υπήρξε το συναισθηματικό
έναυσμα και η κύρια πηγή έμπνευσης αυτού του βιβλίου και για το λόγο
αυτό επελέγη ως εξώφυλλο και ως υπότιτλός του, παρόλο που δεν
ανταποκρίνεται -παρά “ποιητική αδεία”- στο περιεχόμενο του βιβλίου
αυτού, το οποίο αποτελεί μια δοκιμιακή και όχι μια μυθιστορηματική
προσέγγιση του Τσαρούχη, όπως θα φανταζόταν κάποιος, διαβάζοντας τον
υπότιτλο.
“Παράλληλα όμως με τη συναισθηματική και καλλιτεχνική βαρύτητα αυτού
του έργου, ο καθοριστικός λόγος επιλογής του ως υπότιτλου είναι η
χρονολογία “1936”, κατά την οποία ζωγραφίστηκε. Και αυτό γιατί
τοποθετεί το έργο του Τσαρούχη μέσα στο πολιτιστικό κλίμα και την
ιστορική προοπτική του Μεσοπολέμου, τα ιδεολογήματα του οποίου έδωσαν
γραμμή πλεύσης σε ολόκληρο το έργο του, όπως διεξοδικά αναλύεται και
στο βιβλίο.
“Με την απόφαση της συγγραφής αυτής της μελέτης, άρχισε για μένα η
“Τσαρουχιάς”, που είχε ως αποτέλεσμα το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια
σας”.